Τι είναι η ενεργειακή ένωση;
Η οικοδόμηση της ενεργειακής ένωσης θα συμβάλει
στην οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ, τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας
της Ευρώπης και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής
Η δέσμη μέτρων για την ενεργειακή ένωση έχει ως στόχο να εξασφαλίσει προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια
για την Ευρώπη και τους πολίτες της. Συγκεκριμένα μέτρα καλύπτουν
πέντε κεντρικούς τομείς μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η ενεργειακή
ασφάλεια, η ενεργειακή απόδοση και η απαλλαγή από τις ανθρακούχες
εκπομπές.
Η δέσμη μέτρων για την ενεργειακή ένωση δημοσιεύθηκε από την Επιτροπή στις 25 Φεβρουαρίου 2015 και αποτελείται από τρεις ανακοινώσεις:
Η δέσμη μέτρων για την ενεργειακή ένωση δημοσιεύθηκε από την Επιτροπή στις 25 Φεβρουαρίου 2015 και αποτελείται από τρεις ανακοινώσεις:
- μια στρατηγική πλαίσιο για την ενεργειακή ένωση, με λεπτομερή αναφορά των στόχων της ενεργειακής ένωσης και τα συγκεκριμένα μέτρα που θα ληφθούν για την επίτευξή τους
- μια ανακοίνωση που προσδιορίζει τις προσδοκίες της ΕΕ σχετικά με τη νέα παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα, που θα συμφωνηθεί στο Παρίσι το Δεκέμβριο του 2015
- Μια ανακοίνωση που καθορίζει τα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου του 10% για τη διασύνδεση της ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2020
Η ενέργεια στην ΕΕ σε αριθμούς
- Έξι κράτη μέλη βασίζονται σε ένα και μόνο εξωτερικό προμηθευτή για όλες τις εισαγωγές φυσικού αερίου
- Η ΕΕ εισάγει το 90% των αναγκών της σε αργό πετρέλαιο και το 66% των αναγκών της σε φυσικό αέριο
- Το 75% των κατοικιών της ΕΕ είναι ενεργειακά μη αποδοτικές
- Το 94% των μεταφορών εξαρτώνται από πετρελαϊκά προϊόντα, εκ των οποίων το 90% εισάγεται
- Οι τιμές χονδρικής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά 30% και οι τιμές χονδρικής πώλησης φυσικού αερίου είναι 100% υψηλότερες απ' ό,τι στις ΗΠΑ
Γιατί χρειαζόμαστε νέα νομοθετική δέσμη;
Η ΕΕ είναι επί του παρόντος ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ενέργειας στον κόσμο, με ποσοστό 53% επί του συνόλου της ενέργειας που καταναλώνει και ετήσιο κόστος περίπου 400 δισ. ευρώ. Πολλά κράτη μέλη της ΕΕ εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από ένα περιορισμένο αριθμό προμηθευτών, ιδίως για τον εφοδιασμό τους με φυσικό αέριο. Αυτό σημαίνει ότι είναι εκτεθειμένα στις διαταραχές του ενεργειακού εφοδιασμού.Επιπλέον, η παλαιότητα των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης, η ελλιπής ολοκλήρωση των αγορών ενέργειας - ιδιαίτερα σε διασυνοριακό επίπεδο - και οι συχνά ασυντόνιστες εθνικές ενεργειακές πολιτικές της ΕΕ έχουν ως συχνό επακόλουθο οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις της ΕΕ να μην επωφελούνται από την αυξημένη επιλογή ή από χαμηλότερες τιμές ενέργειας.
Η βελτίωση των ενεργειακών διασυνδέσεων μεταξύ κρατών μελών και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών θα συμβάλουν στον περιορισμό των διαταραχών ανεφοδιασμού και της ενεργειακής εξάρτησης. Επιπλέον, η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας θα επιτρέψει την ευκολότερη πρόσβαση στις αγορές ενέργειας πέρα από τα εθνικά σύνορα. Θα βελτιωθεί επίσης η προσιτότητα της ενέργειας και η ανταγωνιστικότητα των τιμών της ενέργειας για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο πολιτικών για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030, η ΕΕ πρέπει επίσης να μειώσει τη συνολική της εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Πιο αναλυτικά
1. Στρατηγικό πλαίσιο για μια ανθεκτική ενεργειακή Ένωση - COM(2015)80
Το πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030
Το πλαίσιο για το 2030 περιλαμβάνει στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και αύξησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
Το πλαίσιο στρατηγικής της Επιτροπής για την ενεργειακή ένωση βασίζεται στους τρεις μακροχρόνιους στόχους της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ:
Η στρατηγική διαρθρώνεται γύρω από πέντε στενά αλληλένδετους τομείς:
Η Επιτροπή σκοπεύει επίσης να προτείνει μια δυναμική και ολοκληρωμένη διαδικασία διακυβέρνησης και παρακολούθησης προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι τα μέτρα που λαμβάνονται σε όλα τα επίπεδα συμβάλλουν στους στόχους της ενεργειακής ένωσης.
- ασφάλεια εφοδιασμού
- βιωσιμότητα
- ανταγωνιστικότητα
Η στρατηγική διαρθρώνεται γύρω από πέντε στενά αλληλένδετους τομείς:
- Ενεργειακή ασφάλεια, αλληλεγγύη και αμοιβαία εμπιστοσύνη
Η προτεραιότητα αυτή βασίζεται στη στρατηγική για την ενεργειακή ασφάλεια της Επιτροπής, που εγκρίθηκε το Μάιο του 2014. Στόχος είναι να καταστεί η ΕΕ λιγότερο ευάλωτη στις εξωτερικές ενεργειακές κρίσεις και να μειώσει την εξάρτηση από συγκεκριμένα καύσιμα, προμηθευτές ενέργειας και διαδρομές. Τα προτεινόμενα μέτρα αποσκοπούν στην εξασφάλιση της διαφοροποίησης του εφοδιασμού (των πηγών ενέργειας, των προμηθευτών και των διαδρομών), στην ενθάρρυνση των κρατών μελών και του ενεργειακού τομέα να συνεργαστούν για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια του εφοδιασμού, και στη μεγαλύτερη διαφάνεια των προμηθειών φυσικού αερίου - ιδίως σχετικά με τις συμφωνίες για την αγορά ενέργειας από χώρες εκτός ΕΕ. - Η εσωτερική αγορά ενέργειας
Στόχος είναι να δοθεί μια νέα ώθηση στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Ως εκ τούτου, οι προτεραιότητες περιλαμβάνουν τη βελτίωση των ενεργειακών διασυνδέσεων, τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής και επιβολής της υφιστάμενης νομοθεσίας σχετικά με την ενέργεια, τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών κατά τη χάραξη πολιτικών για την ενέργεια καθώς και τη διευκόλυνση των πολιτών όταν επιλέγουν προμηθευτές ενέργειας. - Η ενεργειακή απόδοση ως συμβολή στη συγκράτηση της ζήτησης ενέργειας
Η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί προς την κατεύθυνση του στόχου που έθεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου 2014 για βελτίωση τουλάχιστον κατά 27% της ενεργειακής απόδοσης έως το 2030. Τα μέτρα περιλαμβάνουν την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στον τομέα των κτιρίων, ιδίως με τη βελτίωση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, και τη βελτίωση των εκπομπών και της απόδοσης των καυσίμων στον τομέα των μεταφορών. - Οικονομία χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα
Η στρατηγική για την ενεργειακή ένωση στηρίζεται στη φιλόδοξη πολιτική της ΕΕ για το κλίμα, σύμφωνα με τη δέσμευση για τη μείωση των εγχώριων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40% σε σύγκριση με το 1990. Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ θα πρέπει επίσης να διαδραματίσει πλήρως το ρόλο του στην προώθηση των επενδύσεων σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η στρατηγική θέτει ως στόχο της ΕΕ να ηγηθεί παγκοσμίως στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να αποτελέσει παγκόσμιο κέντρο για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς τεχνολογικά προηγμένων και ανταγωνιστικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. - Έρευνα, καινοτομία και ανταγωνιστικότητα
Στόχος είναι να τεθεί η έρευνα και η καινοτομία στο επίκεντρο της ενεργειακής ένωσης. Η ΕΕ θα πρέπει να είναι πρωτοπόρος στην τεχνολογίας έξυπνου δικτύου και έξυπνου σπιτιού, των καθαρών μεταφορών, των καθαρών ορυκτών καυσίμων και της ασφαλέστερης παραγωγής πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως. Η νέα προσέγγιση της έρευνας και της καινοτομίας στον τομέα της ενέργειας θα βασιστεί στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» και θα πρέπει να επιταχύνει το μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος.
Η Επιτροπή σκοπεύει επίσης να προτείνει μια δυναμική και ολοκληρωμένη διαδικασία διακυβέρνησης και παρακολούθησης προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι τα μέτρα που λαμβάνονται σε όλα τα επίπεδα συμβάλλουν στους στόχους της ενεργειακής ένωσης.
2. Το Πρωτόκολλο των Παρισίων — αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής μετά το 2020 — COM(2015)81
Η ανακοίνωση προσδιορίζει το όραμα της ΕΕ σχετικά με τη νέα παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα (το Πρωτόκολλο των Παρισίων), που θα εγκριθεί στο Παρίσι το Δεκέμβριο του 2015. Ειδικότερα, επισημοποιείται ο στόχος της μείωσης κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, τον οποίο ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου 2014, ως ο προτεινόμενος από την ΕΕ στόχος εκπομπών στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου των Παρισίων. Οι στόχοι, που είναι επίσης γνωστοί ως «οι εθνικά καθορισμένες προθέσεις συνεισφοράς» ή INDC, πρέπει να υποβληθούν στην UNFCCC έως τα τέλη Μαρτίου 2015.Επίσης, η ανακοίνωση:
- περιγράφει τους στόχους, τους οποίους θα πρέπει να υλοποιήσει το Πρωτόκολλο των Παρισίων, μεταξύ άλλων τη μείωση των εκπομπών, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις επενδύσεις στην ανθεκτική στην αλλαγή του κλίματος ανάπτυξη χαμηλών εκπομπών
- επισημαίνει την ανάγκη να καθιερωθεί διαδικασία για την επανεξέταση και την ενίσχυση των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν δυνάμει του Πρωτοκόλλου των Παρισίων
- υπογραμμίζει τη σημασία ισχυρών κανόνων για την παρακολούθηση, την υποβολή εκθέσεων, την επαλήθευση και τη λογοδοσία για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη του Πρωτοκόλλου των Παρισίων
- αναλύει τους τρόπους για την προώθηση της υλοποίησης και της συνεργασίας, όπως η κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοδοτικών πόρων, και την υποστήριξη της ανάπτυξης και εγκατάστασης τεχνολογιών για το κλίμα
- Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης της κλιματικής αλλαγής μέσω άλλων πολιτικών, όπως η πολιτική για την έρευνα και ανάπτυξη
3. Επίτευξη του στόχου διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης του 10% - COM(2015)82
Η παρούσα ανακοίνωση εξετάζει τους τρόπους για την επίτευξη της διασύνδεσης της ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης του 10% έως το 2020, στόχο που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2014. Η ανακοίνωση επικεντρώνεται ειδικότερα στα εξής:- τη βελτίωση της κατάστασης στα 12 κράτη μέλη με ένα επίπεδο διασύνδεσης κάτω του 10% (Ιρλανδία, Ιταλία, Ρουμανία, Πορτογαλία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Πολωνία, Κύπρος και Μάλτα)
- τα σχέδια που προβλέπονται στο πλαίσιο του κανονισμού για το ΔΕΔ-Ε και του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», που θα συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου της διασύνδεσης
- τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αξιοποιηθούν πλήρως για τη στήριξη έργων διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας
- τους τρόπους για την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας
Στα πλαίσια του Συμβουλίου
Οι υπουργοί Ενέργειας είχαν μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την ενεργειακή ένωση κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Μεταφορών, Τηλεπικοινωνιών και Ενέργειας (ΜΤΕ) στις 5 Μαρτίου 2015. Οι υπουργοί εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τις προτάσεις της Επιτροπής και τόνισαν ιδιαίτερα τη σημασία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και την ανάγκη να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση. Το Συμβούλιο συζήτησε επίσης την ανάγκη σεβασμού των εθνικών αρμοδιοτήτων των κρατών μελών ως προς το ενεργειακό τους μείγμα.Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν στα πλαίσια συνόδου του Συμβουλίου Περιβάλλοντος στις 6 Μαρτίου 2015. Οι υπουργοί Περιβάλλοντος δήλωσαν ότι το πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030 θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για τις πτυχές της ενεργειακής ένωσης που αφορούν την απαλλαγή από το διοξείδιο του άνθρακα. Συζήτησαν επίσης τις δομές διακυβέρνησης και τόνισαν ότι θα πρέπει να αποφεύγεται ο διοικητικός φόρτος και να διαφυλάσσεται η ελευθερία των κρατών μελών να καθορίζουν το ενεργειακό τους μείγμα.
Τα αποτελέσματα των συζητήσεων των δύο συνόδων του Συμβουλίου χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για τις συζητήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την ενεργειακή ένωση στις 19 και 20 Μαρτίου 2015.
Κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου «Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια» στις 8 Ιουνίου 2015, οι υπουργοί ενέργειας εξέτασαν την υλοποίηση της Ενεργειακής Ένωσης και ενέκριναν συμπεράσματα. Τα συμπεράσματα εστιάζουν στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να παρέχεται στους καταναλωτές - νοικοκυριά και επιχειρήσεις - ασφαλή, βιώσιμη και προσιτή ενέργεια και να προσφέρονται κίνητρα στους επενδυτές.
Στην ίδια συνεδρίαση, οι υπουργοί Ενέργειας συζήτησαν και την
πορεία των εργασιών και τις μελλοντικές εξελίξεις όσον αφορά την
εφαρμογή της στρατηγικής για την ενεργειακή ασφάλεια. Επίκεντρο
των συζητήσεων ήταν η ασφάλεια του εφοδιασμού. Οι υπουργοί συμφώνησαν ως
προς τη σημασία των διαφόρων οδών και πηγών εφοδιασμού, της
περιφερειακής συνεργασίας, του σχεδιασμού της ενεργειακής αγοράς και της
ανάπτυξης των υποδομών.
Κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου «Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και
Ενέργεια» στις 26 Νοεμβρίου 2015, οι υπουργοί ενέκριναν συμπεράσματα για
τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης. Αυτό θα παρέχει καθοδήγηση στην Επιτροπή για τη δημιουργία του μέσου διακυβέρνησης.
Το σύστημα διακυβέρνησης θα παρακολουθεί τη συλλογική πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα και των γενικών στόχων πολιτικής σε κάθε μία από τις πέντε διαστάσεις. Θα παρέχει επίσης συνεπή και διαφανή επισκόπηση της κατάστασης της Ενεργειακής Ένωσης.
Το σύστημα διακυβέρνησης θα παρακολουθεί τη συλλογική πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα και των γενικών στόχων πολιτικής σε κάθε μία από τις πέντε διαστάσεις. Θα παρέχει επίσης συνεπή και διαφανή επισκόπηση της κατάστασης της Ενεργειακής Ένωσης.
Καθορισμός του πολιτικού θεματολογίου της ΕΕ
Τον Ιούνιο του 2014, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε "στρατηγικό θεματολόγιο" πέντε τομέων προτεραιότητας για τη δράση της ΕΕΣτα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Η ενεργειακή ένωση ήταν μία από τις πέντε προτεραιότητες του στρατηγικού θεματολογίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που εγκρίθηκε κατά τη σύνοδο της 26ης και 27ης Ιουνίου 2014. Οι ηγέτες της ΕΕ υπογράμμισαν τη σημασία της ενεργειακής ένωσης προκειμένου η ΕΕ να μην εξαρτάται από τις εισαγωγές ενέργειας. Επίσης, κατά τη σύνοδό του στις 23-24 Οκτωβρίου 2014, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε το στόχο της εγκαθίδρυσης μιας ενεργειακής ένωσης.Στα συμπεράσματα της 18ης Δεκεμβρίου 2014, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να υποβάλει συνολική πρόταση για την ενεργειακή ένωση πριν από τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2015.
Οι προτάσεις συζητήθηκαν διεξοδικά από τους ηγέτες της ΕΕ κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 19 και 20 Μαρτίου 2015. Οι συζητήσεις είχαν ως άξονα συγκεκριμένες πτυχές της δέσμης για την ενεργειακή ένωση και ειδικότερα την ενεργειακή ασφάλεια και την εσωτερική αγορά ενέργειας. Μεταξύ άλλων, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν:
- να επισπευσθεί η ολοκλήρωση των έργων υποδομής για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο
- να ενισχυθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο χάρη στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και στη χρήση εγχώριων πόρων και τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
- να διασφαλίζεται ότι οι συμβάσεις με εξωτερικούς προμηθευτές φυσικού αερίου είναι διαφανέστερες και απόλυτα συμβατές με τους κανόνες της ΕΕ για την ενεργειακή ασφάλεια
- να αναπτυχθούν καινοτόμες στρατηγικές για μια νέα γενιά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να αυξηθεί η ενεργειακή απόδοση
- να ενισχυθεί η διπλωματία για το κλίμα ενόψει της συνόδου κορυφής για το κλίμα τον Δεκέμβριο του 2015 στο Παρίσι
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κατά τη σύνοδό του στις 17 και 18 Δεκεμβρίου 2015, τόνισε πόσο σημαντική είναι η διαφοροποίηση των προμηθευτών, των πηγών και των οδών, πράγμα που αποτελεί και έναν από τους στόχους της Ενεργειακής Ένωσης.
Πηγή:
http://www.consilium.europa.eu/el/policies/energy-union/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου