"Ο βασιλιάς Πύρρος που "γοήτευσε" την Total", του Χάρη Φλουδόπουλου,

Ο βασιλιάς Πύρρος που "γοήτευσε" την Total

 

του Χάρη Φλουδόπουλου

Ο βασιλιάς Πύρρος της Ηπείρου υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους στρατηγούς της πρώιμης ελληνιστικής περιόδου, μένοντας στην ιστορία, μεταξύ άλλων, για τις περίφημες εκστρατείες του στην ιταλική χερσόνησο, εναντίον του ανερχόμενου ακόμη ιταλικού κράτους. Ο "Πύρρος", λοιπόν, σήμερα καθίσταται εκ νέου επίκαιρος, καθώς ένα πιθανό κοίτασμα πετρελαίου που βρίσκεται στα ανοιχτά δυτικά της Κέρκυρας και έχει πάρει το όνομά του μπορεί να δώσει το έναυσμα ώστε να ξεκινήσει μια νέα συνεργασία στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας και Γαλλίας. Διότι, όπως αποκαλύπτει σήμερα το "Κ", η κοινοπραξία των εταιρειών Total, Edison και ΕΛΠΕ, που κατέθεσε προσφορά στις 14 Ιουλίου, διεκδικεί το οικόπεδο Νο 2 του γύρου παραχώρησης, δηλαδή τη θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει το περίφημο κοίτασμα "Πύρρος".

Πιο συγκεκριμένα, η περιοχή της παραχώρησης βρίσκεται δυτικά της Κέρκυρας, στα ελληνοϊταλικά θαλάσσια σύνορα, και εκτείνεται σε περίπου 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα (το τεμάχιο είναι μικρότερο από αυτό της "Αφροδίτης" στην Κύπρο). Το συγκεκριμένο πιθανό κοίτασμα πήρε την ονομασία του βασιλιά της Ηπείρου κατά τη διάρκεια των ερευνών που είχαν γίνει σε παλαιότερο χρόνο από τον προκάτοχο των ΕΛΠΕ, ΔΕΠ-ΕΚΥ. Όσο για το πιθανό πετρελαϊκό απόθεμα, αυτό υπολογίζεται σε περίπου 150 εκατ. απολήψιμα βαρέλια, όσο δηλαδή ο Πρίνος στην Καβάλα, τα οποία εντοπίζονται σε θαλάσσιο βάθος τουλάχιστον 900 μέτρων. Πρόκειται, δηλαδή, για μια μικρού μεγέθους πιθανή ανακάλυψη, που δύσκολα θα προσέλκυε το ενδιαφέρον μιας μεγάλης πετρελαϊκής όπως η Total, η οποία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη εισηγμένη πετρελαϊκή εταιρεία στον κόσμο βάσει κεφαλαιοποίησης, με κύκλο εργασιών στα 177,7 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή το ελληνικό ΑΕΠ.

Ενδιαφέρον

Τώρα, για το γεγονός ότι τελικά κατατέθηκε η προσφορά της κοινοπραξίας Total, Edison, Ελληνικά Πετρέλαια έπαιξαν καθοριστικό ρόλο δύο παράμετροι. Η πρώτη αφορά την επιλογή της Γαλλίας, εδώ και τουλάχιστον 2,5 χρόνια, να υποστηρίξει ενεργά την προσπάθεια της χώρας μας να ανοίξει την εγχώρια αγορά έρευνας υδρογονανθράκων. Κάποιοι, βεβαίως, επιμένουν ότι η γαλλική προσφορά στον διαγωνισμό για τα πετρέλαια του Ιονίου ενέχει και το στοιχείο της πολιτικής στήριξης της κυβέρνησης. Επικαλούνται, δε, για αυτόν τον ισχυρισμό, το γεγονός ότι η προσφορά έγινε γνωστή στις 14 Ιουλίου, σε μια χρονική στιγμή δηλαδή που είχε κορυφωθεί η αβεβαιότητα για την έκβαση του ελληνικού ζητήματος. Βεβαίως, οι Γάλλοι, από την πλευρά τους, είχαν ξεκινήσει να προετοιμάζουν την προσφορά τους αρκετά νωρίτερα, αφού θυμίζουμε ότι η Total ήταν η πρώτη εταιρεία που προαγόρασε μαζί με τα Ελληνικά Πετρέλαια ήδη από την άνοιξη του 2012 τα πλήρη πακέτα των σεισμικών της νορβηγικής PGS. Ακολούθησε, βεβαίως, και η αμερικανική Exxon Mobil, η οποία, ωστόσο, δεν προσήλθε με προσφορά στον ελληνικό διαγωνισμό.

Ιταλία

Η δεύτερη παράμετρος αφορά το καθαρά εμπορικό κομμάτι της προσφοράς και την πιθανότητα η Total να εντοπίσει ένα αξιόλογο απόθεμα που να αποσβέσει τα επενδυτικά της κόστη και να "δικαιολογήσει" στους μετόχους της εταιρείας την επιλογή της συμμετοχής στον ελληνικό διαγωνισμό. Εκείνο, λοιπόν, που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι η Total, σε συνεργασία με την Eni, έχει τα δικαιώματα παραχώρησης στην Ιταλία, με αναλογία προς την ελληνική παραχώρηση (κοινά πετρώματα, αντίστοιχο βάθος κ.λπ.). Δηλαδή, η Total γνωρίζει καλά τη γεωλογία της περιοχής, έχοντας, μάλιστα, παραγάγει βαρύ πετρέλαιο με οριζόντιες γεωτρήσεις (Rospo Mare). Γεγονός είναι, πάντως, ότι το πιθανό μικρό μέγεθος του κοιτάσματος θεωρητικά ενισχύει την άποψη της έλευσης της γαλλικής εταιρείας για "πολιτικούς λόγους".

Τώρα, εάν οι Γάλλοι στο πίσω μέρος της... προσφοράς τους, εκτός από το κοίτασμα του Πύρρου, που θεωρείται σχετικά μικρό για τα κυβικά τους, έχουν και το πιθανόν μεγαλύτερο κοίτασμα του Αχιλλέα, αυτό είναι μια άλλη υπόθεση. Να σημειωθεί ότι πράγματι εντός της παραχώρησης των 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων περιλαμβάνεται και ένα τμήμα –περίπου το ένα τρίτο– του κοιτάσματος του Αχιλλέα, που μπορεί να κρύβει και θετικές εκπλήξεις.

Χαμένος χρόνος, χαμένη ευκαιρία

Η Ελλάδα αυτήν τη στιγμή έχει πάψει να είναι ενδιαφέρουσα αγορά σε σχέση με την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων, κάτι που φάνηκε και στο υποτονικό ενδιαφέρον στον ελληνικό γύρο παραχωρήσεων. Βεβαίως, προ τριετίας, όταν ξεκίνησε η προσπάθεια για τον μεγάλο ελληνικό διαγωνισμό, οι προσδοκίες αλλά και το κλίμα της αγοράς ήταν διαφορετικά: οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονταν στα επίπεδα των 120 δολαρίων, ενώ και οι ευρύτερες συνθήκες της αγοράς ήταν ευνοϊκές, με την παγκόσμια ζήτηση να κινείται ανοδικά την ίδια στιγμή που η προσφορά ήταν περιορισμένη. Συγκεκριμένα, το αμερικανικό shale oil ακόμη δεν είχε γνωρίσει τη μεγάλη έκρηξη, την ίδια στιγμή που μεγάλοι παραδοσιακοί παραγωγοί, όπως η Λιβύη ή, πολύ περισσότερο, το Ιράν, παρέμεναν επί μακρόν εκτός αγοράς. Πλέον, το σκηνικό έχει ανατραπεί άρδην, με την προσφορά πετρελαίου να υπερκαλύπτει τις ανάγκες της μειωμένης ζήτησης, με πρώτο θύμα αυτής της αντιστροφής τις επενδύσεις που ακυρώνουν οι μεγάλες πετρελαϊκές.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εταιρείες γίνονται όλο και πιο επιλεκτικές, υιοθετώντας εξαιρετικά αυστηρά επενδυτικά standards για τα projects στα οποία τελικώς μπαίνουν, με στόχο τη διασφάλιση των αποδόσεων για τους μετόχους τους. Έτσι, για παράδειγμα, το μεγαλύτερο μέρος των ακυρώσεων επενδύσεων αφορά projects σε μεγάλα θαλάσσια βάθη, το επενδυτικό ρίσκο των οποίων δεν θέλουν υπό τις τρέχουσες συνθήκες να αναλάβουν οι μεγάλοι του κλάδου. Αυτό, βεβαίως, δεν ισχύει στην περίπτωση των δύο προσφορών που έγιναν για δύο οικόπεδα του γύρου παραχωρήσεων και οι οποίες εντάσσονται σε μια ευρύτερη λογική που ακολουθούν πλέον τα ΕΛΠΕ και η οποία, εκτός από το εμπορικό κομμάτι, περιλαμβάνει και μια ευρύτερη εθνική στρατηγική. Γεγονός, πάντως, παραμένει ότι σε μια χρονική στιγμή που το περιβάλλον της αγοράς ήταν εξαιρετικά ευνοϊκό, οι διαδικασίες δεν κινήθηκαν αρκετά γρήγορα, με αποτέλεσμα πλέον σήμερα να έχει χαθεί το θετικό momentum.

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 1ης Αυγούστου